Molen van Valcke

Veelgestelde vragen

• Wat zijn de voordelen van windenergie?

  Windenergie biedt talrijke voordelen. Het is een vorm van energie die volledig schoon is, zonder enige vervuiling. Bovendien maakt ze ons onafhankelijk van verre landen voor onze stroom, in tegenstelling tot andere energiebronnen. Het risico van schommelende brandstofprijzen is hierdoor onbestaande.

  Op dit moment is windenergie op land de meest efficiënte bron van elektriciteitsproductie, op de voet gevolgd door zonne-energie.

• Wat zijn de nadelen van windenergie?

  Windenergie, net als elke vorm van energieproductie, heeft enkele nadelen. De elektriciteitsproductie is niet constant en afhankelijk van de windsnelheid. Windmolens zijn zichtbaar in het landschap en kunnen geluid en slagschaduw veroorzaken. Ze kunnen ook impact hebben op vogels en vleermuizen. Dit wordt grondig onderzocht. Hoe kleiner echter de molen, en hoe beter de plaats waar hij ingeplant is, hoe minder nadelige effecten

• Kan een windmolen voldoende bijdragen in de energievoorziening? Hij werkt immers alleen als het waait.

  Windmolens draaien uiteraard alleen wanneer er voldoende wind is. Gelukkig is dat in de praktijk meestal het geval, omdat zelfs een matige wind vanaf drie Beaufort of 14 km/h al voldoende is. Het komt zelden voor dat er te weinig wind is. Om ervoor te zorgen dat windmolens optimaal presteren, zijn ze uitgerust met een anemometer boven op de mast. Deze meet voortdurend de windkracht en -richting, zodat de molen zich naar de wind kan richten en maximaal rendement kan behalen.

  Bron: https://www.energiesparen.be/windenergie

• Kunnen we het redden met kleinere particuliere energiewinning aan huis of bedrijf?

  Volgens een recent onderzoek is maar liefst 70% van de Vlamingen ervan overtuigd dat ons energiesysteem moet worden gebouwd op hernieuwbare bronnen. Hoewel individuele initiatieven zoals zonnepanelen op daken of kleine windmolens van particulieren een positieve bijdrage leveren, zullen ze alleen niet voldoende zijn om de groene energiedoelstellingen te bereiken. Daarom is het essentieel om ook grootschalige installaties te bouwen, zoals grote windmolens op land en op zee, zonneparken en grotere bio-energiecentrales. Elke bijdrage, ook van kleinere installaties, is echter welkom en noodzakelijk om vooruitgang te boeken op het gebied van duurzame energie. Bron https://www.vlaanderen.be/windenergie.

• Wat gebeurt er met de windmolen op het einde van zijn levensduur?

  Windmolens zijn ontworpen om gedurende minstens 20 jaar energie te produceren. Aan het einde van hun levensduur worden de windmolens zorgvuldig afgebroken en wordt het terrein teruggebracht naar zijn oorspronkelijke staat. In sommige gevallen krijgen windmolens een tweede kans op een andere locatie, omdat er een levendige tweedehandsmarkt voor is. Als recyclage nodig is, blijkt dat ongeveer 90% van het materiaal in de windmolen kan worden gerecycleerd. Het beton van de sokkel wordt bijvoorbeeld verwerkt tot granulaat, terwijl het staal van de mast en de verschillende metalen in de gondel worden gerecycled tot nieuw metaal. De wieken van de windmolens bestaan uit een licht gelamineerd composietmateriaal, samengesteld met verschillende soorten vezels. Het recycleren van deze wieken vormt op vandaag nog een uitdaging. Momenteel worden de wieken volledig verwerkt in cementovens, waar ze dienen als energiebron en vulstof voor cement. Het storten van wieken op stortplaatsen is absoluut verboden en komt nooit voor. Op het internet circuleren soms beelden van begraven windmolenwieken. Weet dat deze beelden afkomstig zijn uit oude Amerikaanse bronnen.

• Wat is slagschaduw?

  Slagschaduw is een fenomeen dat optreedt bij windmolens. Wanneer de zon achter de draaiende wieken van een windmolen staat, kan er een schaduw ontstaan die periodiek over de grond beweegt. Deze schaduw wordt slagschaduw genoemd. Dit kan hinderlijk zijn voor mensen die in de buurt van de windmolen wonen of werken.

  Slagschaduw wordt streng gereguleerd: in Vlaanderen mag er op een woning per dag niet meer dan 30 minuten en per jaar niet meer dan 8 uur slagschaduw vallen. Voor bedrijven geldt een maximum van 30 uur per jaar. Let wel: we meten slagschaduw als de totale periode waarin licht en schaduw elkaar afwisselen, en niet alleen de korte momenten waarin er schaduw is.

• Hoe weet een windmolen hoeveel slagschaduw hij al heeft veroorzaakt en wanneer hij moet stilvallen?

  De windmolen bevat lichtsensoren en computers die te allen tijde de positie van de zon, de rotor en de huizen in de gaten houden. Dankzij de lichtsensor kan hij onderscheiden of de zon al dan niet schijnt.

  De computer berekent of er slagschaduw zal vallen op een specifieke woning en houdt dit bij in een logboek dat ook toegankelijk is voor de milieu-inspectie. Zodra de wettelijke grens van 30 minuten slagschaduw per dag of 8 uur per jaar per woning is bereikt, komt de windmolen tot stilstand. Pas wanneer de zon voldoende verplaatst is en geen schaduw meer werpt op de woning, wordt de molen weer in werking gesteld. Daarom zie je soms windmolens eventjes stilstaan. Ze zijn niet defect, maar wachten geduldig tot de zon haar positie verandert.

• Wat met lichtreflectie?

  De windmolen is uitgerust met een geavanceerde anti-reflecterende coating of een speciale licht-absorberende verf, waardoor hinder door lichtreflectie volledig wordt voorkomen. Deze technologische kenmerken zorgen ervoor dat het zonlicht niet weerkaatst wordt door de wieken van de molen, waardoor er geen verstoring optreedt in de omgeving.

  Dankzij deze doeltreffende maatregelen is het mogelijk om het optreden van ongewenste schitteringen of reflecties te vermijden. Hierdoor worden mogelijke overlast en visuele hinder, zoals verblinding of verstoring van het landschap, voorkomen. De windmolen integreert harmonieus in de omgeving en draagt bij aan de duurzame energieproductie zonder dat het natuurlijke lichtspel wordt verstoord. Het gebruik van deze anti-reflecterende coating of lichtabsorberende verf is een effectieve manier om ervoor te zorgen dat windmolens minder opvallen in de omgeving.

• Maken windmolens geluid? En hoeveel?

  Er zijn twee soorten geluid die een windmolen kan produceren. Eerst heb je het mechanische geluid, veroorzaakt door de bewegende delen zoals de generator. Hoeveel geluid dat maakt, hangt af van het type windmolen. Nieuwere modellen zijn over het algemeen stiller dan oudere. Daarnaast heb je ook het geluid van de draaiende wieken. De hoeveelheid gezoem dat je hoort, hangt af van de windsnelheid, de draaisnelheid en de vorm van de wieken.

  Het geluidsniveau van een windmolen is afhankelijk van verschillende factoren. Bij zacht weer is de molen meestal niet hoorbaar, tenzij je er recht onder staat. Bij harde wind kan je de molen mogelijk wel horen, maar dan neemt ook het achtergrondgeluid sterk toe. Het geluid van de wind die door de bomen ruist of langs gebouwen waait, zal het geluid van de windmolen vaak overstemmen.

  Er is de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in het ontwikkelen van geluidsarme windmolens. Ze hebben betere geluidsisolatie, draaien op lagere snelheden en hebben geavanceerde aerodynamische wieken.

• Wat zegt de regelgeving over geluidshinder?

  Om te voorkomen dat windmolens geluidsoverlast veroorzaken voor de omwonenden, zijn er regels opgesteld. Er zijn wettelijke grenswaarden vastgesteld voor de hoeveelheid geluid die een windmolen of windmolenpark mag produceren bij een woning of in een woongebied. Deze grenswaarden worden bepaald in het VLAREM, het Vlaams Reglement op de Milieuvergunning. De grenswaarden in Vlaanderen behoren tot de strengste ter wereld en voldoen ruimschoots aan de richtlijnen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).

  Overdag gelden andere normen dan 's nachts, en er zijn ook verschillende normen voor woongebieden, industriële gebieden en andere gebieden. Huizen in woongebieden of landelijke gebieden hebben de strengste grenswaarde van 44 dB(A) overdag en 39 dB(A) tijdens de avond- en nachtperiode. Voor agrarisch gebied geldt een grenswaarde van 48 dB(A) overdag en 43 dB(A) tijdens de avond- en nachtperiode. Voor woongebieden die binnen 500 meter van een industriegebied liggen, wordt er van uitgegaan dat er al achtergrondgeluid is van de industrie, en daarom geldt ook hier een norm van 43 dB(A) 's nachts. Het is belangrijk op te merken dat deze waarden worden gemeten aan de buitenkant van de gevel. De geluidswaarden binnen zullen uiteraard lager zijn.

  dB(A) of decibel is een technische schaal die moeilijk te interpreteren is. Daarom kan je het vergelijken met geluiden die je kent. De norm van 39 dB(A) komt bijvoorbeeld overeen met het zachte gezoem van een koelkast die buiten aan je gevel staat.

  Bij de ontwikkeling van een windenergieproject is het wettelijk verplicht om een akoestisch onderzoek uit te voeren om aan te tonen dat de geluidsnormen worden nageleefd. Het onderzoek houdt rekening met de meest ongunstige omstandigheden, waarbij wordt aangenomen dat het geluid van de windmolens maximaal is, dus bij hoge windsnelheden, en dat de wind altijd vanuit de richting van de windmolens naar de woningen waait.

  Indien nodig zal de windmolen tijdens de avond- en nachtperiode langzamer en dus stiller draaien.

• Hoe kan de veiligheid van windprojecten verzekerd worden?

  Om de veiligheid van windmolens verder te verzekeren, worden er aanvullende maatregelen en procedures toegepast. Hier zijn enkele belangrijke aspecten:

  • Redundant remsysteem:
    Windmolens zijn uitgerust met een redundant remsysteem dat ervoor zorgt dat de rotorbladen gestopt kunnen worden in geval van nood. Dit systeem omvat meerdere remmen die onafhankelijk van elkaar kunnen functioneren, waardoor een extra laag veiligheid wordt geboden.
  • Permanent monitoringssysteem:
    Windmolens worden voortdurend gemonitord via sensoren die belangrijke parameters zoals trillingen, temperatuur en draaisnelheid meten. Deze gegevens worden geanalyseerd in een controlekamer, waar experts de prestaties en conditie van de windmolen in de gaten houden. Eventuele afwijkingen of potentiële problemen kunnen zo vroegtijdig worden gedetecteerd en aangepakt.
  • Periodiek en pro-actief onderhoud:
    Windmolens ondergaan regelmatig onderhoud om ervoor te zorgen dat alle componenten optimaal functioneren. Dit omvat inspecties, smering van bewegende delen, vervanging van versleten onderdelen en algemene controles. Door preventief onderhoud uit te voeren, kunnen mogelijke storingen of defecten tijdig worden opgemerkt en verholpen.
  • Certificering volgens IEC-normen:
    Windmolens worden gecertificeerd volgens internationaal geldende normen, zoals de IEC-(International Electrotechnical Commission) normen. Deze normen stellen eisen aan de constructie, sterkte en duurzaamheid van windmolens, rekening houdend met het geldende windklimaat en uitzonderlijke weersomstandigheden zoals stormen. De certificering zorgt ervoor dat de windmolens voldoen aan de vereiste veiligheidsstandaarden.

  Door het implementeren van redundante remsystemen, permanente monitoring, periodiek onderhoud en certificering volgens internationale normen, wordt de veiligheid van windmolens gegarandeerd. Deze maatregelen zorgen ervoor dat ze betrouwbaar kunnen functioneren in verschillende weersomstandigheden en dat ze veilig en efficiënt bijdragen aan de duurzame energievoorziening.

• Wat zijn de concrete plannen in de bedrijfsvestiging in Vlamertinge?

  Betonbedrijf Valcke wil alle elektriciteit nodig voor de eigen werkzaamheden zelf produceren op zijn site. De zonnepanelen die er nu al liggen staan in voor ongeveer 60% van de elektriciteitsbehoefte. Met een bescheiden windmolen erbij komt het bedrijf aan 100%. De geplande molen heeft een vermogen van 900 kW en produceert jaarlijks 1.200 MWh/j. Dit is ongeveer wat 350 gezinnen op een jaar verbruiken. Wat we zullen doen met een eventueel beperkt overschot aan stroom is op dit moment nog niet bekend.

• Hoe groot is de windmolen?

  De mast is 50 meter hoog. De tiphoogte is 77 meter, te vergelijken met de hoogte van de zendmast in de Vijfgebodenstraat vlakbij. De mast heeft een hoogte van 85,7 meter. Een hoogte van 77 meter is voor een windmolen eerder klein, slechts een derde van de moderne ‘grote’ windmolens die op land geplaatst worden.

• Waar zal de windmolen precies komen te staan?

  De windmolen komt op het bedrijfsterrein van Valcke, helemaal in het zuiden langs de Noorderring tussen Ieper en Poperinge. Dit is de ideale locatie met voldoende beschikbare ruimte op het terrein én het verst van de woningen in Vlamertinge. Bovendien wordt de windmolen visueel gebufferd. De fabrieksgebouwen en de betoncentrales zijn een buffer voor wie in de dorpskern woont, de bomenrij aan de Noorderring is een buffer voor wie in het buitengebied woont.

• Waarom deze plaats?

  Het is een locatie met veel wind, op een industriële site en aan de belangrijke infrastructuurlijn Noorderring N38. Windmolens plaatsen aan infrastructuurlijnen is in overeenstemming met de Omzendbrief van 25 april 2014 van de Vlaamse Regering. Met deze ene bescheiden windmolen haalt Valcke het maximaal mogelijke uit het terrein. Dit heet “energetische maximalisatie”. De molen is verder op deze locatie niet hinderend voor de luchtvaart en heeft geen impact op radarinstallaties van Skeyes, defensie of KMI. Er is ook geen negatieve impact op beschermde landschappen. Er liggen geen Seveso-installaties in de omgeving. De molen komt voldoende ver van woningen, waardoor hij maar weinig of niet trager moet draaien of stilliggen voor geluid en slagschaduw. Hij kan op volle vermogen voor energie zorgen.

• Past de windmolen in het stedelijke klimaatbeleid van Ieper?

  Het Burgemeestersconvenant is een Europees initiatief waarbij lokale besturen vrijwillig beloven om de CO₂-uitstoot op hun grondgebied te verminderen. In Ieper moet men tegen 2030 minstens 40% minder CO₂ uitstoten dan in 2011.

  In 2015 heeft Ieper het eerste Burgemeestersconvenant ondertekend, en in 2016 kwam er samen met Poperinge een klimaatplan. In 2021 sloot Ieper zich aan bij het tweede Burgemeestersconvenant, dat duurt tot 2030. En samen met Poperinge hebben ze opnieuw een klimaatplan opgesteld om dat convenant uit te voeren.

  Dat tweede klimaatplan wil het volgende bereiken: "Extra windmolenprojecten verhogen sterk de lokale hernieuwbare elektriciteitsproductie, wat tot een 20% van de vooropgestelde CO₂-vermindering kan leiden.” De geplande windmolen gaat groene stroom produceren en zo draagt hij zijn steentje bij aan die doelstellingen.

• Waarom de windmolen niet vervangen door zonnepanelen op daken en vrije ruimte van het bedrijf?

  Valcke investeerde al in zonnepanelen op de fabrieksdaken. Zowel zon- als windenergie zijn nodig. Bovendien vullen ze elkaar perfect aan: in de zomer is er immers meer zonne-energie, in de winter meer windenergie. Bovendien zal de windmolen stroom leveren wanneer de zon niet schijnt. Daarnaast staat het bedrijf in voor CO2-vriendelijkere cementvervangers, een efficiënt recyclagepark voor gerecycleerd granulaat, een laadpalenpark, circulair gebruik van rest- en regenwater. De ambitie is om de bedrijfsactiviteiten zo duurzaam mogelijk te organiseren.

• Hoe kan de buurt mee genieten van het windproject. Dragen ze de vermeende lasten of zijn er ook voordelen?

  Eigen, lokale energie biedt heel wat voordelen aan de samenleving en aan de economie. We zijn zeker van groene stroom met een goedkope productiekost, en we strijden tegen de opwarming van de aarde. Maar daarnaast wil Valcke ook iets betekenen voor de buurt. ’s Avonds en in het weekend, als de energiebehoefte van het bedrijf niet zo groot is, zal de windmolen ook draaien. Valcke voorziet een formule waarbij de dichtste buurtbewoners zeer voordelig hun elektrische auto’s kunnen opladen. Zo stimuleren we tegelijk het gebruik van elektrische auto’s bij onze buurtbewoners.

• Hoe worden mogelijke effecten voor de bevolking van Vlamertinge onderzocht en in rekening genomen?

  Valcke hecht veel belang aan zorgvuldig onderzoek van mogelijke nadelige effecten in de MER-screening. Deze screening is een studie die de potentiële milieueffecten van het project onderzoekt. Bij de vergunningsaanvraag zal het bedrijf ook gedetailleerd studiewerk laten uitvoeren over landschap, slagschaduw, geluid, veiligheid en natuur. Zo kunnen alle aspecten in overweging worden genomen bij het verlenen van de vergunning.

  De strenge normen voor slagschaduw worden gehaald, namelijk niet meer dan 8 uur per jaar en nooit langer dan 30 minuten per dag. Indien die grens nadert, zal de windmolen automatisch stoppen. Bovendien, als de wind te sterk waait en de windmolen te veel geluid zou maken, zal hij automatisch langzamer draaien. Op die manier bevat het project alle maatregelen om mogelijke hinder te vermijden.

• Kan het project effecten hebben voor fauna en flora?

  Een deskundige voert een natuurstudie uit om te bepalen of er significante effecten kunnen ontstaan op de aanwezige natuurwaarden: vogels en vleermuizen.

  Voor vogels worden er in dit gebied van Ieper geen significante effecten verwacht, zoals schadelijke botsingen of verstoring. De kaarten van de INBO 'Vlaamse risicoatlas vogels-windturbines' geven aan welke gebieden een risico vormen voor vogels. Deze atlas biedt een eerste indicatie en vormt het startpunt voor een gedetailleerde analyse van een gepland project. De huidige locatie valt binnen een zone met “mogelijk risico”, dit is de laagste categorie waarin ruime bufferzones zitten rond belangrijker gebieden waar mogelijk lokale vogeltrek plaatsvindt. Gezien de aanwezigheid van industrie en de afwezigheid van waterwegen, is het niet waarschijnlijk dat die trek zich hier voordoet. Toch houdt Valcke rekening met mogelijke impact op vogels om alle risico's uit te sluiten.

  Windmolens kunnen ook effect hebben op vleermuizen. De kaarten van de INBO 'Vlaamse risicoatlas vleermuizen-windturbines' geven aan welke gebieden mogelijk een risico vormen voor vleermuizen. De geplande locatie valt buiten de zones waar mogelijk risico is.

• Zal het landschap bij Vlamertinge verstoord worden?

  Landschappen zijn voortdurend in beweging en veranderen over de tijd. Vroeger waren er bijvoorbeeld geen snelwegen, spoorlijnen of hoogspanningslijnen. Bij de keuze van locaties voor windenergie wordt er echter zorgvuldig nagedacht, in overeenstemming met de ruimtelijke visie van de Vlaamse Overheid.

  Windmolens zijn hedendaagse elementen die goed passen in moderne en dynamische landschappen. Net zoals kerktorens maken ze deel uit van het landschap. Ze symboliseren de focus van de samenleving op duurzame energie en de zorg voor de planeet en het klimaat. De esthetische waardering voor windmolens varieert: sommigen beschouwen ze als een elegante toevoeging aan het landschap, terwijl anderen ze minder aantrekkelijk vinden. Dit is vaak afhankelijk van persoonlijke smaak en de houding ten opzichte van duurzame energie.
  
  De geplande windmolen heeft een gematigde hoogte en zal niet boven andere elementen in de omgeving uitsteken, zoals de zendmast. Hierdoor zal de molen vanuit verschillende gezichtspunten nauwelijks zichtbaar zijn.

• Hoe verloopt de vergunningsprocedure?

  De vergunningen worden verleend door de Provincie, die daarbij steunt op het gecoördineerd advies van de Provinciale Omgevingsvergunningscommissie of POVC. In deze commissie zijn de belangrijkste adviesdiensten en relevante overheidsafdelingen vertegenwoordigd.

  In de stad Ieper wordt er gedurende 30 dagen een openbaar onderzoek gehouden, waarbij bewoners de mogelijkheid hebben om opmerkingen, bezwaren of steunbetuigingen in te dienen. De stad verzamelt deze inbreng en overhandigt ze aan de vergunningverlener. Daarnaast heeft de stad zelf ook de gelegenheid om haar advies uit te brengen aan de POVC. Tegelijkertijd vraagt de POVC adviezen aan relevante overheidsdiensten en -afdelingen, waaronder:

  • Agentschap voor Natuur en Bos
  • Agentschap Wegen en Verkeer
  • Departement Omgeving stedenbouwkundig advies
  • Departement Omgeving milieuadvies
  • Vlaamse Milieumaatschappij
  • Vlaams Energie Agentschap
  • Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer: luchtvaart
  • Defensie: militaire luchtvaart
  • Hulpverleningszone brandweer
  • …

• Welke timing houden we voor ogen?

  Valcke heeft de omgevingsvergunningsaanvraag ingediend eind december 2023. De overheid kan tot 30 dagen gebruiken om het dossier volledig en ontvankelijk te verklaren.

  Nadien start een openbaar onderzoek van 30 dagen, met aanplakking.

  In het najaar komen alle betrokken overheden in het kader van de MER-procedure samen om het dossier op zijn milieuaspecten te bespreken.

  De overheid heeft 120 dagen om het dossier te beoordelen.

  In het voorjaar wordt een beslissing van de Provincie verwacht.

  Indien een definitieve vergunning wordt bekomen, dan kan de windmolen groene stroom voorzien vanaf 2025.